Những điều cần biết về chứng khoán phái sinh năm 2021

Chứng khoán phái sinh là gì? Chứng khoán phái sinh có đem lại lợi nhuận cao không? Chứng khoán phái sinh dù chỉ mới xuất hiện ở Việt Nam gần 3 năm nay nhưng đây là một thị trường vô cùng sôi động và được rất nhiều nhà đầu tư lựa chọn. Vậy tại sao thị trường này lại được coi là một công cụ phòng ngừa những rủi ro. Câu trả lời sẽ được chúng tôi bật mí qua bài viết dưới đây.

Chứng khoán phái sinh là gì?

Chứng khoán phái sinh là các công cụ tài chính mà ở đó giá trị của chúng phụ thuộc vào giá của một tài sản cơ sở. Chứng khoán phái sinh quy định quyền lợi hoặc nghĩa vụ của các bên tham gia hợp đồng đối với việc thanh toán. Hoặc chuyển giao tài sản cơ sở với một mức giá đã được thỏa thuận trước. Vào một thời điểm nhất định nào đó trong tương lai.

Cả hai bên đều có thể sử dụng loại chứng khoán này như một công cụ, để nhằm phòng ngừa những rủi ro. Hay tìm kiếm thêm những lợi nhuận từ biến động của giá trị tài sản cơ sở. Điển hình như giá cổ phiếu, giá trái phiếu, tỷ giá hối đoái, hay lãi suất giá cả của hàng hóa…

Tài sản cơ sở của chứng khoán phái sinh bao gồm: nông sản, kim loại cho đến các loại hình cổ phiếu hay trái phiếu …

Phân loại chứng khoán phái sinh?

Có 4 loại chứng khoán phái sinh: bao gồm hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn, hợp đồng hoán đổi.

Hợp đồng kỳ hạn: Là một thỏa thuận thực hiện mua bán, trao đổi hàng hóa như nông sản, kim loại, chứng khoán, trái phiếu… với số lượng cụ thể, tại một thời điểm cụ thể trong tương lai. Mức giá mua bán được quy định cụ thể trong hợp đồng. 

Hợp đồng tương lai: Là một thỏa thuận về giao dịch mua bán một loại tài sản tại thời điểm nhất định trong tương lai. Mức giá và khối lượng đã được xác định trước. Hợp đồng được niêm yết và giao dịch trên thị trường tập trung. Đây cũng là loại chứng khoán phái sinh duy nhất có mặt trên thị trường Việt Nam. 

Hợp đồng quyền chọn: Là một bản hợp đồng cho phép nhà đầu tư mua và bán tài sản cơ sở như nông sản, hàng hóa, cổ phiếu, trái phiếu với mức giá đã được ấn định trong tương lai. Hợp đồng quyền chọn giúp nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro, thiệt hại khi giá cổ phiếu biến động mạnh. 

Hợp đồng hoán đổi: Là một thỏa thuận về việc hoán đổi các dòng tiền phát sinh từ các công cụ tài chính tại một thời điểm nhất định trong tương lai. Thời điểm hoán đổi lẫn phương pháp tính toán sẽ được quy định rõ trong hợp đồng hoán đổi. 

Các phương thức giao dịch chứng khoán phái sinh là gì?

Hiện nay trên thị trường có 2 phương thức giao dịch chứng khoán phái sinh chủ yếu bao gồm:

• Chứng khoán phái sinh niêm yết: Những điều khoản trong hợp đồng của loại chứng khoán phái sinh này thường mang tính tiêu chuẩn cao. Và có những biện pháp cần thiết để kịp thời giảm thiểu rủi ro, đồng thời đảm bảo sự lành mạnh, ổn định trên thị trường. Trong đó có hai dạng chứng khoán niêm yết điển hình là hợp đồng tương là và quyền chọn.
• Chứng khoán phái sinh trên thị trường phi tập trung: Loại chứng khoán này thì không có cơ chế tổ chức và tập trung như dạng chứng khoán phái sinh niêm yết. Hai tiêu chí hoạt động chủ yếu là cơ sở thỏa thuận và đàm phán. Hơn nữa là các điều khoản trong hợp đồng cũng không được tiêu chuẩn hóa. Mà thay vào đó là sự linh hoạt, để sao cho phù hợp với nhu cầu của cả hai bên là được. Các dạng của loại chứng khoán phái sinh này có hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng hoán đổi và một số quyền chọn.

Tham khảo: Công cụ tài chính phái sinh là gì? Các công cụ tài chính phái sinh trên thị trường hiện nay?